«دوزاری افتاد» ترجمه خیلی بامزه و جالبی است از این عبارت انگلیسی: «The penny drops». مترجمِ شیر پاک خورده‌ای برای ترجمه پِنی از دوزاری استفاده کرده است.
اما خوب خودِ «The penny drops» یعنی چی؟ اصلا آیا این عبارت هم همان معنی را در زبان فارسی دارد؟ با من باشید در این نوشته تا در این خصوص بیشتر بدانیم.
مطابق اینجا، این عبارت دقیقا همان معنی را می‌رساند که افتادن دوزاری در زبان فارسی؛ یعنی فهمیدن چیزی بعد از یک مدت جهالت و نافهمی!
ریشه این کلمه بیشتر بر می‌گردد به دستگاه‌های تلفن قدیمی که با سکه کار می‌کردند و معمولا هم خراب بودند. خیلی وقتها سکه توش گیر میکرد و باید با یک ضربه محکم حالی‌اش می‌کردید که از خیر دوزاری نمی‌گذرید. بعد از چند تا ضربه جانانه دوزاری می‌افتاد و شما با خیال راحت شماره را می‌گرفتید. البته نامرد بعضی وقتها «دوزاری» را «می‌خورد»!
اما در این خصوص من به یک داستان جالبتری هم برخورد کردم. ارتباط بین «افتادن دوزاری» و «دستشویی عمومی» در انگلستان دهه چهل میلادی. به این صورت که گویا برای استفاده از این توالت‌های عمومی ملت ناچار بودند یک پنی بِسُلفند. الان هم «یک پنی خرج کردن» اصطلاحی است با این کاربرد که اینجا دستشویی عمومی است یا برو دستشویی عمومی.
این دستشویی‌ها یک قفلی داشتند که با انداختن یک پنی درب آن باز می‌شد. تصور بفرمایید که دست به آب هستید و قفل هم خراب! با یک ضربت پنی می‌افتد، قفل باز می‌شود و دنیا بروی شما می‌خندد. شما با چه فرحی به مستراح قدم می‌گذارید!
امیدوارم دوزاریتان افتاده باشد که دوزاریت افتاد یعنی چی. فقط بپایید آب قطع نباشد!
ناگفته پیداست که «دوزاری کج» از اختراعات ما ایرونی‌هاست که احتمالا عبارت «دوزاری کج» هم به گیر کردن سکه در این دستگاه‌ها اشاره داشته باشد. این نشان می‌دهد که اگرچه ریشه این مَثَل در زبان فارسی نبوده است اما در زبان فارسی غنی تر شده است. شاید مثل دوزاری افتادن به گوش فرنگی‌ها آشنا باشد اما برای فهمیدن معنی دوزاری کج حتما به دیلماج نیاز خواهد بود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
- برای نوشتن نظر خود تنها از حروف و نویسه‌های استاندارد فارسی استفاده نمایید.
- فارسی زبان مادری ماست. بر ماست که فارسی را پاس داشته و درست بنویسیم.
- در صورتیکه امکان فارسی نویسی در سیستم عامل خود را ندارید می‌توانید از ویرایشگر بهداد بهره بگیرید.